
فلومتر Flowmeter از تجهيزات ابزار دقيق است كه براي اندازهگيري ميزان فلوي مايع يا گاز كاربرد دارد. در كنترل فرايندها براي تعيين دبي خطي، غير خطي، حجمي و جرمي از فلومتر استفاده ميشود. نامهاي ديگر فلومتر عبارتند از: دبي سنج، كنتور، مسي فلومتر، جريان سنج، سنسور جريان و جرم سنج.
دبي سنج ها در چندين نوع ساخته شدهاند كه هر كدام از، فناوريهاي مختلفي براي تشخيص گردش سيال استفاده ميكند. دقت اندازهگيري هر نوع نسبت به انواع ديگر فرق ميكند. حتي ميتوان گفت كاربرد صحيح اين تجهيزات نيز در دقت آن موثر است. از اين رو بيشترين كاربردهاي يك دبي سنج ميتوان به اندازه گيري جرم و حجم (بخارات – مايعات – گازها) از يك لوله در واحد زمان است.
فلو چيست؟
به مقدار معين يك ماده از نظر جرم يا حجم كه در واحد زمان از لولهاي عبور ميكند را فلو مينامند.
ليست انواع فلومتر
جرمي كوريوليس
الكترومغناطيسي
جابجايي مثبت
ديفرانسيلي البو
لوله پيتوت
ونتوري
اوريفيس
مكانيكي
التراسونيك
ورتكس (گردابي)
حرارتي
كانال باز
همه اين تجهيزات در اصل كار يكساني را انجام ميدهند، اين تجهيزات با رديابي مقدار سيال عبوري، در يك بازه زماني مشخص دبي را تشخيص داده و بر روي نمايشگر خود نشان ميدهند. حتي قادرند با انتقال سيگنال استاندارد جرياني 4 الي 20 ميلي آمپر به اتاق كنترل فلوي خطوط را به اصطلاح مانيتورينگ كنند.
فلومتر چگونه كار ميكند؟
اين دستگاهها از دو روش (جرم يا حجم) براي اندازه گيري دبي استفاده ميكنند.
روش جرمي: جرم را ميتوان با واحد t/h تن بر ساعت، kg/h كيلوگرم بر ساعت و g/min گرم بر دقيقه بيان كرد.
روش حجمي: حجم را ميتوان بصورت m3/h متر مكعب بر ساعت، L/h ليتر بر ساعت و ml/min ميلي ليتر بر دقيقه بدست آورد.
در ادامه پركاربرد ترين فلومترها را بصورت مجزا بررسي ميكنيم. اما بخاطر اينكه هر كدام از اين تجهيزات از لحاظ كاربرد، تكنولوژي و نحوه نصب تفاوت دارند و در يك مقاله نميتوان همه آنها را بررسي كرد. از اين رو براي آشنايي بيشتر لينك مقاله كامل گذاشته شده است.
دقت در فلومتر چيست؟
دقت رايج ترين اصطلاح در صنعت ابزار دقيق و اندازهگيري است و گاهي اوقات به اشتباه مورد استفاده قرار ميگيرد. دقت يعني مقدار اندازه گيري شدهاي كه، به مقدار واقعي فرايند نزديك باشد. معمولاً دقت بصورت يك مقدار درصدي در بالا يا پايين نمايشگر تجهيز نشان داده ميشود.
مثلا، فرض كنيد كه فلومتر مغناطيسي شما نتيجه 1GPM را با دقت 10% نشان ميدهد. بدليل انحراف ذاتي، شناسايي مقدار دقيق در فلومتر به احتمال زياد دقيقاً 1GPM نيست. قطعا نرخ واقعي چيزي بين 0.9GPM و 1.1GPM است. اين يعني دقت!
تكرارپذيري فلومتر چيست؟
تكرارپذيري يعني نتايج همه اندازهگيري ها نزديك بهم باشد و پس از اندازه گيري هيچ تغييري در شرايط همه نتايج ايجاد نشود. اما يك تجهيز ابزار دقيق بسيار تكرارپذير لزوماً به معناي دقت بالاي آن نيست.
دبي سنج ها چقدر دقيق هستند؟
فلومترهاي با دقت فوق العاده بالا، مانند فلومترهاي Coriolis، معمولاً گرانتر از ساير دبي سنج ها هستند. يك فلومتر با دقت 5 درصد كه هزينه آن بطور قابل توجهي كمتر از فلومتر ديگر با 0.2 درصد است، ممكن است نتايج مناسبي را براي اجراي صحيح فرآيند شما و هزينه بسيار كمتر ارائه دهد. دقت در مقابل محدوديت هاي بودجه و درك دقيق نيازهاي سيستم و برنامه شما گاهي مقداري گيج كننده باشد.
مقايسه دقت و تكرارپذيري در فلومتر
هنگامي كه صحبت از دقيق بودن نتايج ابزاردقيق ميشود، اصطلاحات زيادي وجود دارد كه بجاي يكديگر و به اشتباه مطرح ميشوند. برخي از آنها دقت، تكرارپذيري و وضوح هستند. بياييد هر كدام را با جزئيات ببينيم و معناي منحصر بفرد هر اصطلاح را روشن كنيم.
رزولوشن فلومتر چيست؟
وضوح يا رزولوشن حداقل مقداري است كه ميتوانيم با يك وسيله اندازه گيري، تشخيص دهيم. تصور كنيد كه فرآيندي داريد كه نياز به دانستن تا 0.1 بار براي عملكرد صحيح را دارد. اگر ابزاري را نصب كنيد كه فقط ميتواند با نزديكترين وضوح مقدار 1بار به شما خوانش بدهد، آن وقت آن ابزار وضوح كافي را براي شما ارائه نميكند.
چگونه دقت يك فلومتر را اندازه گيري كنيم؟
هنگامي كه يك فلومتر خريداري ميكنيد، معمولاً دقت دستگاه بر روي پلاك و كاتالوگ محصول نوشته شده است. براي اينكه مطمئن باشيد تجهيز مطابق با مشخصات كارخانه اي كار ميكند، ميتوانيد موارد زير را انجام دهيد.
براي تأييد صحت تجهيز آن را به آزمايشگاه كاليبراسيون ارسال كنيد.
از دبي متري با دقت قابل توجهي بهتر از آنچه داريد استفاده كنيد و سپس خوانش هاي دبي متر بسيار دقيق تر را نسب به دبي سنج خريداري شده مقايسه كنيد. البته فلومترهاي التراسونيك گيره دار براي اين كاربرد ايده آل هستند زيرا آنها به سادگي به خط لوله بسته ميشوند و نياز به خاموش كردن سيستم يا برش لوله ها وجود ندارد.
كلاس دقتي فلومتر
دقت فلومتر را ميتوان بروشهاي مختلفي بيان كرد و گاهي اوقات نحوه بيان كلاس دقت يك ابزار به منطقه جغرافيايي كه در آن توليد شده و در آنجا مرسوم است طبقهبندي ميشود.
دقت مقياس پذيري براي فلومترها
كلاس هاي دقت VDE/VDI تنها راه براي بيان دقت فلومتر نيستند. همانطور كه ميدانيد، “درصد مقياس كامل” يا به اختصار %FS، روشي است كه اغلب براي بيان دقت بسياري از دبي سنج ها استفاده مي شود.
چه عواملي بر پايداري قرائت فلومتر تاثير ميگذارند؟
پايداري فلومتر به علت مسائل مختلف در سخت افزار، نحوه نصب، پيكربندي، كاليبراسيون يا شرايط فرآيند تحت تأثير قرار ميگيرد. در ادامه فهرستي از عواملي كه ميتوانند باعث قرائتهاي ناپايدار دبي سنج شوند آورده شده است:
ويژگي هاي سيال: تغييرات در خواص سيال مانند ويسكوزيته يا چگالي مي تواند منجر به خوانش ناپايدار شود. دبي سنج هاي مختلف بويژگي هاي مختلف سيال حساس هستند.
حباب هاي هوا: هوا يا گاز حباب شده در سيال مي تواند باعث نوسان خواندن شود.
لرزش لوله: ارتعاشات مكانيكي در لوله مي تواند با عناصر حسگر كنتور تداخل داشته باشد و باعث قرائت نامنظم شود.
جريان ضرباني: در برخي از پيكربنديهاي پمپاژ، مخصوصا با پمپهاي ديافراگمي يا پيستوني،گردش سيال را تحت تاثير قرار ميدهد.
نصب نادرست: نصب نادرست مانند خيلي نزديك به خم، پمپ يا شير، مي تواند منجر به جريان آشفته شود و بر خوانش تأثير بگذارد.
نوسانات دما: تغييرات سريع در دماي سيال مي تواند باعث تغييرات گذرا در قرائت دبي سنج شود.
تداخل الكتريكي: نويز الكتريكي يا تداخل تجهيزات مجاور مي تواند سيگنال را خراب كند.
سايش و پارگي: سايش مكانيكي در طول زمان مي تواند منجر به تخريب اجزاي داخلي كنتور شود و بر دقت و پايداري آن تأثير بگذارد.
كاليبراسيون: يك متر كاليبره نادرست قرائت هاي ناپايدار يا نادرست ارائه ميدهد.
نوسانات فشار: تغيير در فشار خط نيز مي تواند باعث ناپايدار شدن قرائت شود.
انسداد: انسداد جزئي يا رسوب ميتواند باعث ايجاد گردابهاي غيرقابل پيشبيني شود و بر قرائتهاي كنتور تأثير بگذارد.
اشكالات نرم افزاري: اگر فلومتر مبتني بر نرم افزار باشد، مشكلات سيستم عامل يا نرم افزار مي تواند منجر به خواندن ناپايدار شود.
جرم و رسوب در داخل فلومتر: تجمع مواد در قسمت داخلي دبي سنج مي تواند منجر به خوانش ناپايدار در طول زمان شود.
تداخل دستي: گاهي اوقات دستكاري تنظيمات يا تنظيمات دستي مي تواند باعث خوانش ناپايدار شود.
مشكلات ابزار دقيق: در نهايت، مشكلات پردازش سيگنال، سيم كشي معيوب يا مشكلات در خود سيستم كنترلي مي تواند به بي ثباتي كمك كند.
اگر خوانشهاي فلومتر ناپايدار را تجربه ميكنيد ، انجام يك تشخيص سيستماتيك براي شناسايي علت اصلي و انجام اقدامات اصلاحي مناسب ضروري است.
منبع
برچسب:
،
ادامه مطلب
امتیاز دهید:
رتبه از پنج:
0
بازدید: